بحران کمبود گاز در ایران بزرگترین چالش پیش روی صنعت پتروشیمی کشور در سال های آتی!

علارغم اینکه کشور ما ایران دارنده بزرگترین مخازن گازی شناخته شده در جهان بعد از روسیه است و با حجم تقریبی ۳۳ تریلیون متر مکعب ۱۷٪ سهم گاز دنیا را در اختیار دارد، اما همچنان با بحران های تامین گاز برای مصرف عمومی کشور و خوراک پایدار صنایع تولیدی به ویژه پتروشیمی مواجه هستیم! از طرفی دیگر به علت فقدان طرح، برنامه و چشم انداز صحیح نسبت به تغییرات نسل های جدید انرژی در جهان، و عدم توجه به این موضوع، اقتصاد ما وابستگی زیادی به تامین ارز از محل خام فروشی نفت، مشتقات نفتی و محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده پایین پیدا کرده است که این مهم در یک دهه اخیر به علت بروز اختلال در تامین گاز به عنوان خوراک ورودی کارخانه جات، بخش اعظمی از شرکت های پتروشیمی را با زیان های ناشی از عدم النفع و ترازنامه های مالی عموما منفی توأم با رکود روبرو کرده است.

درشرایط کنونی و با توجه به ناترازی انرژی، قطعی های مکرر گاز منجر به ایجاد بی ثباتی و بلاتکلیفی فزاینده ای در سطوح تولیدی و مدیریتی اکثر شرکت های پتروشیمی گردیده است که به‌تبع آن سرمایه گذاری بخش های خصوصی دربالادست این صنعت را نیز با چالش و ریسک بالا همراه کرده است.

بی‌تدبیری‌های تاریخی دولت ها و نبود طرح‌های اجرایی مدون

آسیب شناسی بحران های انرژی در ایران از جهات مختلف قابل تحلیل و بررسی است اما بدون شک شرایط فعلی حاکم بر ناوگان انرژی کشور حاصل سالها بی تدبیری دولت ها و نبود برنامه های اجرایی منظم و مدون در بخش مدیریت انرژی می باشد. که تبعات آن در سال های آتی گریبان گیر صنایع تولیدی مولد کشور به ویژه صنعت پتروشیمی خواهد شد.

بنابر اذعان کارشناسان و فعالان حوزه انرژی، زیر ساخت های فرسوده و فراهم نبودن شرایط بهره مندی از تکنولوژی های پیشرفته اکتشاف، بهره برداری و فرآورش، از جمله مهمترین عوامل تسریع بحران انرژی در عصر کنونی ایران به شمار می رود.

هدررفت میلیون‌ها مترمکعب گاز در میادین نفتی و گازی کشور

بر اساس آمار بانک جهانی، آژانس بین‌المللی انرژی و وزارت نفت، روزانه نزدیک به ۵۰ میلیون متر مکعب گاز تولیدی کشور در همان مرحله تولید به علت عدم نصب تجهیزات جمع‌آوری گازهای همراه در میادین نفت توسط مشعل‌ها سوزانده و به هدر داده می‌شود. ارزش سالانه تلفات گاز ایران در مرحله تولید حدود ۲۰ میلیارد دلار و در مرحله انتقال و توزیع حدود ۸ میلیارد دلار است!

لازم به ذکر است که از محل بازیافت سالانه فلرهای فعال در پارس جنوبی، گاز موردنیاز حدود ۲۰ هزار واحد مسکونی قابل تامین است! و نکته جالب‏تر این است که بنا بود تا پایان سال ۱۳۹۸ تمامی فلرهای فعال در پارس جنوبی جمع‏ آوری گردد که اجرای این طرح میتوانست تاثیرات مثبت خود را در رفع کمبود گاز، تامین خوراک پایدار صنایع فعال تولیدی و اثر اقتصادی حاصل از صادرات نیز نشان دهد.

بر اساس آمارهای رسمی میزان گاز سوزانده‌شده بر اثر فلرینگ در ایران در سال ۱۳۹۹ بیش از ۱۷ میلیارد مترمکعب بوده است که این میزان معادل کل صادرات کشور در فاصله سال های ۹۹ تا ۱۴۰۰ است.

درخواست از دولت چهاردهم برای اقدامات مؤثر و نتیجه گرا

در شرایط فعلی انتظار می رود دولت دکتر پزشکیان و به طور ویژه وزارت نفت با تمرکز بر برنامه ریزی و نظارت دقیق بر اجرای سیاست‌های محدودکننده فلرینگ، پیگیری طرح‌هایی مانند آماک که به‏ صورت کامل به اجرا درنیامده‏ اند و انجام راهکارهای رفع مشکلات تامین مالی جهت سرعت بخشیدن به پیشرفت و تکمیل طرح‌های NGL، علاوه بر تزریق میزان قابل توجهی گاز به شبکه گازرسانی کشور، تامین خوراک پایدار صنعت پتروشیمی و نیروگاهی و جلوگیری از هدر رفت میلیاردها دلار سرمایه بالقوه کشور، در راستای کاهش بحران های زیست محیطی و آلودگی هوا به ویژه در مناطق مسکونی مجاور با صنایع آلاینده نیز گامی مهم و اساسی بردارد.

سیامک مهمدی/ فعال حوزه انرژی

مدیرمسئول پتروشیمی نیوز

۱۴۰۳/۶/۲

#پتروشیمی_نیوز

بزرگترین رسانه صنعت پتروشیمی

https://petrocheminews.ir